En que condicións lle sería útil a Galicia un imposto turístico?

O turismo é unha das principais actividades económicas do noso país, de Galicia. Porén, comeza sofrir de saturación nalgúns lugares e épocas do ano. Un imposto turístico creado polo Parlamento e recadado pola Xunta podería compensar parte da deterioración ambiental que produce esta saturación, sempre que neutralmente revirta onde se recade con finalidades de reposición e mellora de infraestruturas atinxidas pola enxurrada de visitantes.

Convén sinalar que o tal tributo non podería ser unha taxa (como chegou suxerir sen base xurídica o pasado goberno local compostelán), senón un imposto, pola propia dinámica do feito impoñíbel, xa que a taxa só grava o uso do dominio público ou actividades públicas suxeitas ao réxime do Dereito Administrativo e a pernocta turística non é unha delas.

O turismo constitúe xa unha das principais actividades económicas na Galicia, achegando 5 millóns de visitantes (case dous visitantes por residente) que inxectan na nosa economía uns 6.400 M€/ano, o 11% do noso PIB.  Cómpre asumirmos esta realidade. Mais por mór das nosas deficiencias á hora de captarmos turismo de fóra da península ibérica (pola  falla de marca-país de noso e polas deficiencias do noso sistema aeroportuario) obtemos só unha media de 2,4 pernoctas fronte ás 3,5 á 4 doutros destinos no Estado e na Europa. O repto é o de acadarmos a sostibilidade turística,  medrando máis  o gasto por visitante.

Porque o problema é que estamos diante dunha saturación parcial. Velaí as medidas restritivas das visitas ás illas Cíes, á praia ribadense das Catedrais ou ao Pórtico da Gloria. O turismo de peregrinación a Compostela é un modelo de éxito canto á dinamización dos Camiños Francés ou de Fisterra-Muxía. Mais presenta un grave problema de saturación en determinadas áreas do casco histórico compostelán, evidente entre a fin de semana anterior á Semana Santa e mediados de novembro.  Tamén en Fisterra. E, fóra da dinámica do turismo de peregrinación, Sanxenxo ten xa problemas de masificación moi importantes.

Constituiría un imposto turístico unha solución a esta saturación parcial?  Imposto, si, pois que  unha taxa non é posíbel- Éstas só poden gravar o uso dos bens de dominio público  ou actividades de Dereito Público como os estudos universitarios ou as fotocopias dun expediente administrativo. Este imposto só podería ser creado polo Parlamento de Galicia, xa que os concellos non poden crear tributos.

O inconveniente é que estaríamos a gravar a pernocta, no canto do uso das infraestruturas ou facilities públicas. Mais é difícil facelo doutro xeito, medir a entrada doutra maneira. Si conviría tamén gravar, agora si con taxas, algúns servizos puntuais como os de uso de WC e duchas nas praias.

A chave é aplicarmos este imposto  de xeito que sexa abondo moderado para non botar fóra ao turismo que interese, que penalice máis aos apartamentos turísticos e que se coordine cunha continuada acción inspectora de detección  e legalización dos aloxamentos turísticos non declarados.

O corolario, como opina o experto Rubén C. Lois,  catedrático da USC e director xeral de Turismo do bipartito (2005-09) é destinar  neutralmente  a recadación a fins exclusivamente de reposición e mellora das infraestruturas ambientais ou viarias afectadas pola enxurrada turística, de xeito que os concellos poidan investir ou chequear o efectivo investimento dos recursos recadados polas pernoctas en cadanseu concello. @mundiario